Espresso Nedir, Espresso Kahve Çeşitleri Nasıl Yapılır? Espresso Rehberi

Pratik bir şekilde hazırlanabilmesi, lezzeti ve her damak zevkine uygun olma özellikleriyle espresso, kahve çeşitleri arasında en çok öne çıkan içecekler arasında yerini alıyor. İlk olarak 1900'lü yıllarda İtalya'da ortaya çıkan espresso, basınç gücünden yararlanılarak pratik bir şekilde demlenen kahvelerden hazırlanmaktadır. Diğer kahvelerin aksine küçük porsiyonlar halinde servis edilen espresso, tat bakımından oldukça sert ve bir o kadar da yoğun kıvamlıdır.

Zengin aromaya sahip olması bakımından 1900'lü yıllardan günümüze dek en sevilen kahve çeşitleri isimleri arasında sık sık anılan espresso, kafein bakımından yüksek içerikli olmasıyla da özellikle yoğun iş temposu arasında dinç olmak ve konsantrasyonunu yükseltmek isteyenlerin de bir numaralı içeceği tercihi haline gelmiştir. İçim özellikleri bakımından filtre kahveye göre daha bir zor görülen espresso, bu özelliği sebebiyle herkes tarafından rahatlıkla tüketilememektedir.

Ancak espressonun yoğun ve keskin tadını yumuşatmak adına süt, karamel, çikolata gibi ilaveler yapılması sebebiyle dünyadaki espresso kahve çeşitleri ortaya çıkmıştır. Bu sayede espresso bazlı kahve çeşitleri daha tatlı ve hafif aromalara sahip olduğu için kolay tüketilebilmektedir. Hemen hemen her damak zevkine uygun özellikler barındıran espresso kahve çeşitlerinin seveni oldukça çoktur.

Bu girişle birlikte "Espresso nedir?" sorusuna yanıt verdikten sonra kahve tutkunları tarafından en çok merak edilen bir diğer konu olan "Espresso nasıl yapılır?" sorusuna da yanıt vermek gerekmektedir. Tüm dünyada kabul gören espresso harmanlama şekli şu şekilde oluşmaktadır:

• 7 veya 7.5 gram espressoya uygun incelikte öğütülmüş kahve
• 9 bar su basıncı
• İçme suyu
• 85 ile 94 C derece sıcaklık
• 15 ile 20 kg arasında sıkıştırma basıncı
• 24 - 27 saniye drip zamanı

Americano

Tüm dünyada yoğun bir şekilde tüketilen espresso kahve çeşitlerinin başında Americano yer almaktadır. Özellikle İkinci Dünya Savaşı döneminde Amerikan askerlerine verilen espressoyu çok acı bulan askerlerin, kahvenin üzerine sıcak su eklemesiyle bulunan bir kahve türüdür. Dolayısıyla Americano, espresso ile sıcak su karışımından oluşan, hazırlaması çok pratik bir kahvedir.

İçeriğinde diğer espresso türleri gibi süt veya benzeri tatlandırıcılar barındırmadığı için filtre kahveye benzeyen bir damak tadı oluştursa da Americano, kesinlikle filtre kahveye göre çok daha yoğun ve sert bir içime sahiptir. Gövdeli ve yoğun aromasıyla orijinal espressoyu çok sert bulanlara bir nebze daha içilebilir alternatif yaratan Americano servis ölçüsü olarak dünya genelinde kabul edilen ölçü birimi 170 - 180 mililitrelik fincanlardır.

Özellikle "Espresso kahve nasıl yapılır?" sorusuyla birlikte en çok merak edilen konulardan biri olan Americano'nun yapılışı oldukça pratiktir. Yaklaşık 3'te 2'si sıcak su dolu olan fincana bir shot espresso eklenerek hazırlamak mümkündür. Ancak bu aşamada kahvenin suya eklenmesine dikkat edilmelidir. Aksi halde yani kahvenin üzerine sıcak su eklenmesi durumunda kahvenin yanması söz konusu olacağından acı ve damakta buruk tat bırakan nahoş bir lezzetin oluşmasına neden olacaktır.

Latte

Özellikle en çok tercih edilen espresso çeşitlerinden biri olan latte, baristaların hünerlerini gösterdikleri bir içecek olmasıyla da başta sosyal medya olmak üzere kahve severlerin sık sık paylaşımlar yaptığı popüler kahveler arasında yer almaktadır.  Latte süt ve kahvenin bir araya gelmesiyle elde edilen lezzetli, doyurucu bir kahve çeşididir.

Yumuşak içime sahip olan lattenin sık sık benzetilen cappucino ile arasındaki en büyük fark, lattenin üzerinde süt köpüğünün bulunmamasıdır. Dünya genelinde kabul edilene göre ideal bir latte üzerinde köpük bulunmamalıdır. Bu yüzden latte üzerinde az veya çok fark etmeksizin köpük bulunması, o lattenin kusurlu yapıldığın bir göstergesidir.

Latte için kullanılan fincanlar 150 ile 170 mililitrelik arasındaki fincanlardır. Hazırlanışı oldukça basit olan latte, bir shot espresso üzerine süt ilave edilerek servis edilmektedir. Ancak günümüzde espresso bazlı içecekler arasında en popüler konumda yer alan lattenin servis edilmesinde, latte art olarak bilinen latte süsleme sanatı da dikkat çekmektedir. Baristalar yaratıcılıklarına göre espresso üzerine süt kreması veya çeşitli soslar ekleyip ilgi çekici şekiller vererek bu içecekleri servis edebilmektedir.

Mocha

Severek tüketilen bir diğer espresso bazlı kahve türü olan mocha, latteye eritilmiş çikolata eklenerek yapılan bir içecektir. Yoğun lezzeti ve çikolata aromasıyla oldukça tatlı bir şekilde tüketilen mocha, kahve çeşitleri ve yapılışları bakımından ele alındığında fincanın üçte biri bitter çikolatadan oluşup geri kalanı espresso, süt ve süt köpüğünden meydana gelmektedir.

En popüler espresso bazlı kahve çeşitlerinden biri olan mocha hazırlanışında isteğe bağlı olarak bitter çikolata yerine beyaz çikolata veya klasik sütlü çikolata da tercih edilmektedir. Ancak dünya genelinde espresso ile muhteşem uyumu sebebiyle mocha, genellikle eritilmiş bitter çikolata ile servis edilmektedir.

Damakta yoğun ve gövdeli bir tat bırakan mocha aynı zamanda süt ve süt köpüğü de barındırdığı için ilk yudumdan itibaren ipeksi bir hissiyatla damakta kendini göstermektedir. Espressodan yapılan kahveler arasında en çok tercih edilen içeceklerden biri olan mocha ismini, günümüzde Yemen'de bulunan ve Muha olarak telaffuz edilen bir şehirden almaktadır.

Macchiato

İtalyanca "lekeli" anlamına gelen macchiato, bir miktar sütün köpürtülüp krema haline getirildikten sonra espresso ile karıştırılmasıyla elde edilen bir içecektir. Hem soğuk süt hem de sıcak süt ile hazırlanabilen espresso macchiato, hazırlanışında bu faktörlere göre farklı yöntemler uygulanmalıdır.

Örneğin macchiato hazırlarken sıcak süt kullanılacaksa, süt pitcher adı verilen metal süt kabına alınıp, basınçlı sıcak buhar aparatı ile krema haline gelene kadar köpürtülmesi gerekmektedir. Fakat macchiatonun hazırlanışında soğuk süt tercih edilecekse bu durumda manuel süt köpürücüler veya çırpıcı şeklindeki köpürtücüler kullanılmalıdır.

Süt köpürtme işleminden sonra koyu kavrulmuş ve ince öğütülmüş kahveden hazırlanan bir ölçek espresso fincana alınıp kahvenin üzerine ortasından yaklaşık on ml süt eklenerek macchiato servise hazır bir hale getirilebilmektedir. Macchiato caldo çeşidi, espresso üzerine sıcak süt ilave edilmesiyle, macchiato freddo çeşidi ise espresso üzerine soğuk süt ilave edilmesiyle hazırlanmaktadır.

Flat White

Yaygın bilinenin aksine küçük boy latte olmayan flat white, ilk olarak 1980'li yıllarda Avustralya'da üretilmiş ve günümüze kadar tüketilmeyi başarmış bir kahve türüdür. Hazırlanışında bir veya iki shot ristretto kullanılan flat white hazırlanışında mikro köpük ve süt kullanılmalıdır.

Macchiatodan büyük, latteden ise küçük porsiyonlu olan flat white, "Kahve çeşitleri ve isimleri nelerdir?" sorusunun yanıtını arayanlar için en çok araştırılan espresso bazlı kahve türleri arasında yer almaktadır. Genellikle iki shot espresso ile de hazırlanan flat white yapımında kalın dokusu bulunan süt köpüğü yerine, daha yumuşak ve hafif özellikte mikro köpük kullanılmaktadır.

Sütün espresso üzerine ilave edilmesi sebebiyle mikro köpük kahvenin tüm yüzeyine eşit bir şekilde yayılır. Bu nedenle kahve ve köpük tabaları arasındaki geçiş keskin değil, daha yumuşak bir şekilde hissedilir. Bu sebeple espresso bazlı kahveler arasında tercihlerini özellikle yumuşak içimli kahve türlerinden yana kullananların severek tüketecekleri bir kahve türüdür.

Glace

Hazırlanışında krema, meyve şurubu, çikolata şurubu, dondurma ve espresso kullanılan glace, ülkemizde pek sık tüketilmese de dünya genelinde sıcak yaz aylarının en çok tüketilen espresso bazlı kahveleri arasında yer almaktadır. Türkiye'de daha çok dondurmalı kahve adıyla da nitelendirilen glace, Türk kahvesi veya espresso ile hazırlanabilmektedir.

Espresso bir süreliğine soğumaya bırakıldıktan sonra daha önceden derin dondurucuda soğutulmuş bardağa eklenir. Üzerine arzu edilen dondurma çeşidinden, kremadan veya çikolata şurubundan eklendikten sonra uzun latte bardaklarında servise hazır hale getirilir. Espressonun yoğun ve sert tadının yumuşatıldığı dondurma karışımı ile yaz günlerinde enerjik olmak isteyenlerin bir numaralı tercihi haline gelen glace, ülkemizde Yunanistan menşeili frappe ve freddodan sonra en çok tüketilen soğuk kahvelerden biri olarak öne çıkmaktadır.

Frappe

Türkiye'de en çok tüketilen espresso bazlı kahve türlerinden biri olan frappe, özellikle yaz aylarının sıcak günlerinde serinlemek isteyenlerin bir numaralı tercihi haline gelmiştir. Servis başına 100 miligram seviyesinde kafein içeren espressodan üretilen frappe, yaz sıcaklarında enerji veren soğuk içecekler arasında yer almaktadır.

Kahve, şeker ve su veya süt karışımından oluşan frappe, ilk olarak Yunanistan'da üretilmiştir. Yoğun süt köpüğü ile servis edilen frappe tercihe göre uzun bardaklarda tüketilmektedir. Tüm dünyada en çok tüketilen içecekler arasında yer alan frappe hazırlanışında sallama, karıştırma veya dövme yöntemleri kullanılabilmektedir.

Hazır kahve yerine daha çok espresso kullanılarak hazırlanan frappe günümüzde neredeyse tamamen espresso bazlı bir şekilde tüketilmektedir. Pek çok soğuk kahve içerisine buz eklenerek soğutulup servise hazır bir hale getirilirken, frappede ise hazırlanış aşamasında buz eklenip iyice karıştırılarak bu içeceğin hazırlığı tamamlanabilmektedir. Frappe hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktaların başında, içeceğin köpük formuna gelerek yoğun bir dokuya sahip olmasını sağlamak gelmektedir. Frappe içerdiği kalori açısından bakıldığında dondurma bazlı olması sebebiyle milshakeden daha düşük kalorilidir.

Freddo

Espresso bazlı kahvelerden biri olarak öne çıkan freddo, espresso shot'ın shaker veya mikser yardımı ile

köpürtüldükten sonra buzlu bardağa aktarılması ile hazırlanan bir kahve türüdür. İlk olarak Yunanistan'da üretilen freddo, frappeden sonra en çok tüketilen espresso bazlı soğuk içecekler arasında yer almaktadır.

İki doz espressonun hazırlanmasıyla elde edilen bu içecek, sert kahve sevenlerin bir numaralı tercihi haline gelmiştir. Espressonun üzerine tercih edilen kadar şeker ilave edilmesiyle hazırlanan freddoda kahve eriyene kadar sıcakken karıştırılmalıdır. Ardından buz dolu özel bir bardağa ilave edilen freddo iyice karıştırıldıktan sonra servise hazır bir hale getirilmektedir.

Vienna

Oldukça yumuşak içimli bir kahve olan vienna, espresso shot kullanılarak hazırlanan kahve türlerinden biridir. Espresso üzerine sıcak veya soğuk sütten elde edilen yoğun köpükle servis edilen bu içecek, özellikle espresso tadını hafifletmek isteyenlere hitap etmektedir. Sıcak sütten elde edilen köpüğün yanı sıra soğuk süt kullanılarak köpük hazırlarken birbirinden farklı yöntemler kullanılmaktadır. Böylelikle espressonun sert tadı yumuşak içimli kahveseverler için en ideal seviyeye kadar gelebilmektedir.

Sıcak süt ile yapılan vienna köpüğü, bir tatlı kaşığı şeker ilave edilerek french press ya da mikser yardımıyla köpürtülebilmektedir. Üzerinde dolgun köpüğü ile servis edilen bu içeceğe ayrıca tercihe göre bitter veya sütlü çikolata, kakao, tarçın ve ya damla çikolata eklenebilmektedir.

Galao

Espresso bazlı kahveler arasında yer alan galao, köpüklü sütten yapılan ve ilk olarak Portekiz'de üretilen sıcak içeceklerdendir. Ülkemizde pek tüketilmese galao kahve türününü cortadoya benzediği söylenebilir. Ancak galaoda bulunan süt oranı daha fazladır ve servis miktarı olarak latteye yakın bir seviyede servis edilmektedir.

Fincanda servis edilen galaonun latteye benzer olacak şekilde dörtte biri espresso, dörtte üçü köpüklü sütten oluşmaktadır. Uzun cam bardaklarda sunulan galaonun günümüzde en sık Portekiz'de tüketildiği bilinmektedir. Bol sütlü olması sebebiyle içimi oldukça yumuşak olan galao, damakta ipeksi bir tat bırakan espresso bazlı kahve türleri arasında öne çıkmaktadır.

Cappuccino

En popüler espresso bazlı içecekler listesinde zirveyi latte ile paylaşan cappucino, bir shot espressoya süt ilave edilerek hazırlanmaktadır. Cappucinonun sevilerek tüketilmesindeki en dikkat çekici özelliği köpüklü olmasıdır. Dolayısıyla bir cappucinoyu ideal bir cappucino yapan en önemli unsur sütten elde edilen köpüğüdür.

İyi bir cappucino hazırlamak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Özellikle kahve çeşitleri ve yapılışları hakkında araştırmalar yapan kişiler için önem verilmesi gereken bu unsurların başında cappucino üzerindeki köpüğün bardak seviyesini geçmemesi kuralı gelmektedir. Bunun yanı sıra yapımında kullanılan espresso harmanının kaliteli olması, lezzetli bir süt kullanılması ve sütün krema kıvamını alması, cappucino lezzetini belirleyen önemli unsurlar arasında gösterilmektedir.

İtalya'da ortaya çıktığı dönemlerde ismini, siyah kıyafet üzerine beyaz şapka takan rahiplere görünüm açısından benzetilmesiyle alan cappucino yaklaşık 150 mililitre fincanda dörtte bir oranında espressodan, geri kalanı da süt ve köpükten oluşan kolay içimli bir espresso kahve çeşididir.

Irish Coffee

Sıcak kahve, İrlanda viskisi ve şeker karışımıyla hazırlanan ve üzerinde yoğun kremayla servis edilen bir kahve türü olan Irish coffee, adından da anlaşılacağı üzere 1943'lü yıllarda İrlanda'da üretilmiştir. Kahveli kokteyller arasında yer alan bu içeceğin hazırlanışında kullanılan malzemeler esmer şeker, İrlanda viskisi, krema, espresso, vanilya ve tarçın ya da muskattan oluşmaktadır.

İçimi oldukça keyifli olan Irish coffe, sıcak kokteyl olarak tüketilmektedir. İyi bir Irish coffe yapmak için kremanın çökmemesine dikkat edilmelidir. Bu yüzden kreamyı kahvenin üzerine bir kaşığın arkası ile dökmek faydalı olacaktır. Aksi halde kaşık kullanmadan doğrudan kahvenin üzerine kremayı eklemek kremanın kahve içine çökmesine neden olacaktır.

Corretto

Bir shot espresso ile genellikle grappa, sambuca veya brendi likörün az miktarda karıştırılmasıyla elde edilen coretto, ilk olarak İtalya'da üretilmiştir. İtalya dışında espresso coretto adıyla da bilinen bu kahve türü, tercih edilen likör türüne göre coretto al cognac olarak da sipariş edilebilmektedir.

Likörlü veya konyaklı olarak tüketilen bu espresso bazlı kahve türü, espresso fincanı ile servis edilebilmesinin yanı sıra aynı zamanda likör kadehinde de içilebilen bir kahve türü olduğu için bu bardaklarla da servis edilebilmektedir. Genellikle yemeklerin ardından hazmı kolaylaştırması özelliği ile öne çıkan coretto, sert bir içime sahiptir.

RAF

Votka ve kremanın espressoya eklenmesiyle elde edilen bu içecek, özellikle alkolle birlikte yoğun espresso tadını almak isteyen kişilerin ilk tercihleri arasında yer almaktadır. Damakta dolgun ve gövdemsi bir tat bırakan RAF, votkanın yanı sıra kaliteli şaraplarla da hazırlanabilmektedir.

Kremalı olmasıyla da yumuşak bir içim keyfi sunan RAF hazırlanışında kullanılan malzemeler 40 mililitre espresso, tat vermek için şeker, 1 shot bardağı votka veya şarap, yine tat vermek amacıyla kremadan oluşmaktadır. RAF hazırlanışında espressoyu şekeri ve votkayı ekleyerek bir bardağa dökmeniz bunun üzerine de krema kaplamanız yeterli olmaktadır. Süt köpüğü yoğun bir kıvamda olduğu için espresso ile şarap ya da votkanın tadını daha da yumuşatmaktadır.