10 Adımda Orkide Bakımı Nasıl Yapılır ? Orkide Çiçeği Bakım Rehberi
Orkide çiçeği, balkon pervazından evlerin salonlarına kadar pek çok alanda bakımı yapılabilen, en güzel görünümlü saksı çiçekleri arasında yer almaktadır. Çiçek, teraryum yapımında da kullanılacak kadar geniş bir yelpazede tanınır. Cam fanuslar içindeki orkidelerden pencere kenarlarındaki orkidelere kadar, kullanılan tüm orkide bitkilerinin bakıma ihtiyacı vardır. Özellikle çiçeğin sık hastalanması, narin ve nazlı salepgiller sınıfının bir üyesi olması gibi nedenler, orkide bakımını daha önemli kılmıştır. Çok hızlı bir şekilde bükülebilmesi, yapraklarını dökebilmesi gibi nedenlerle orkide, her gün bakım verilmesi gereken bitkiler arasında yer almaktadır. özellikle üzerinde açan çiçeklerin ömrü, bakım yapılmadığı takdirde birkaç güne kadar düşer. bu nedenle orkide bitkisi, en narin ve bakım konusunda hassas bitkiler arasında yer alır.
Orkide, sadece sulama ve mevsiminde saksı değiştirmeden ibaret bir bakım rutini belirlenecek bitkilerden değildir. Çiçek açmış bir orkide için ayrı, açmamış orkideye ayrı bakım verilmelidir. Bunun yanında orkide sulama, çoğaltma ya da budama gibi işlemler için de ayrı bir özen gerekmektedir. Yapılacak her bir işleme, bitki farklı bir tepki verecektir. Dolayısıyla bu kadar hassas bir bitki için yanlış budama ya da sulama nedeniyle bitkiyi kaybetme ihtimalinizin bulunduğunu unutmamalısınız.
Orkide Bakımı Nasıl Yapılır ?
Orkide, salepgiller familyasında bulunan hassas ve çiçekli bir bitkidir. Bitki, 22 binden fazla türü bulunan süs çiçekleri sınıfında yer almaktadır. Orkide türleri, iklimlere ve tohum yapılarına göre değişiklik göstersene de, genel taç duruşları ve çiçek açma şekilleri benzerlik gösterir. Bunun yanında doğada kendiliğinden yetişen orkideler de bulunmaktadır. Ayrıca salep baharatının elde edildiği bitki de bir tür orkidedir. Kullanım alanı ilaç sanayisinden süs bitkisi ve esanslara kadar genişleyen orkide, doğru bakım yapılmadığında çok hızlı bir şekilde ölebilecek bir bitkidir.
Başlangıç: Doğru Orkide Nasıl Seçilir?
Henüz bir orkideniz yok ancak orkide bakımı ile ilgilenmek istiyor, bir orkide almayı düşünüyorsunuz. Bu durumda nasıl bir orkide almanız gerektiğini bilemiyor olabilirsiniz. Orkide seçerken öncelikle tomurcuklu orkideleri seçmeye özen göstermelisiniz. Çünkü orkideler dönemsel olarak çiçek açar ve her orkidenin çiçek açacağı dönem değişiklik gösterir. Ortam şartlarına göre bazı orkideler alındıktan sonra çiçeklerini dökerek yaprak vermeye başlar ve yaprak olarak ilerler. Bu durumda çiçeklerin güzelliğini az zamanda yaşamış olursunuz. Daha uzun süre çiçek görmek için yapmanız gereken, henüz tomurcuk halinde çiçek başlangıçları olan orkideleri almaktır. Bu sayede çiçekler yavaş yavaş açacak ve siz de bu güzelliği görmüş olacaksınız.
Alacağınız orkidenin şeffaf saksıda gelmesine dikkat etmelisiniz. Orkide, alt kısımdan ve direkt kökten de güneş almayı seven bir bitkidir. Bu nedenle orkide saksısı şeffaf olursa, bitkinizden daha fazla verim alırsınız. Bunun yanında bitkinizin kök durumunu incelemek için de şeffaf saksı kullanmalısınız.
Orkidenizin dalındaki uç nokta kararmış olmamalıdır. Orkidenin sağlıklı olduğunu bu uç noktadan anlamalısınız. Bu nedenle dalınız siyahlaşmış, uçları kurumaya başlamış ve yaprakları sararmışsa, bu orkideyi almanız doğru olmayacaktır. Bu orkideyi uzun süre bakabilmeniz mümkün olmaz.
Orkide Saksıları Nasıl Olmalıdır?
Orkidenizi aldınız, sıra saksıda! Orkide saksınızın küçük ve şeffaf olması önem taşımaktadır. Orkide kökleri, büyük alana yayılmayı seven kökler arasında yer almaz. Bu kökler, dar alanda iç içe geçerek güvenli bir ortamda büyümeyi tercih eder. bu nedenle alacağınız saksı eğer büyükse, çiçeğinizin saksıyı beğenmeyip kuruması, çiçeklerini dökmesi gibi sorunlar ortaya çıkacaktır.
Orkide saksınızı iç içe koymamalısınız. Orkide, şeffaf ve ince saksıları sever. Bu nedenle iç içe geçmiş birden fazla saksı, köklerin sıkılmasına neden olur. Ayrıca saksının şeffaf olması, kökten alınacak ışığı da sağlar. Ancak birden fazla saksı, şeffaf sahi olsa ışığı keser ve ışık kalitesini düşürür. Orkide saksısının orkide siparişi verilirken şeffaf ve uygun şekilde gelmemesi durumunda mutlaka saksıyı değiştiriniz.
Orkide saksısının direnaj delikleri olmalıdır. Orkide kökleri, nemli topraktan su almayı sevse de, fazla sulak yerde kalmayı sevmez. Kökler, su içinde uzun süre kalması durumunda çürümeye başlar ve bitki ölür. Ne kadar sulama yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız, bitkiye fazla suyu atması için fırsat vermeniz gerekecektir. Bu fırsat da, saksıda bulunan direnaj delikleri ile sağlanır. Fazla su, deliklerden dışarı çıkar. Bu sayede bitkinin kökleri rahatlar, çürüme tehdidinden kurtulur.
Orkide Nasıl Yerleri Sever?
Nemli mi, ışıklı mı yoksa direkt güneş alsın mı? Orkide ile ilgilenen hemen herkesin temel soruları arasında yer alan bu cümleler, orkide için ideal odayı betimleyecektir. Orkidenizi de saksınızı da aldıktan sonra, orkideyi yerleştireceğiniz odanın havadar ve ışık alan yapıda olması gerekmektedir. orkide direkt olarak gün ışığına maruz kalmayı sevmez. Bu nedenle gün ışığı alan bir yerde, ancak gölgede muhafaza etmeniz, bitki için en doğrusu olacaktır.
Orkidenizi bulunduracağınız oda, 15- 25 dereceler arası bir sıcaklığa sahip olmalıdır. Bitkinin bu sıcaklığı sevmesi sayesinde, özel bir çaba sarf etmeden yaz kış bitkiyi aynı odada muhafaza edebilirsiniz. Bunun yanında bitkinizin bulunduğu odada, direkt olarak yerde olmaması gerekmektedir. bitki, bir masa veya dolabın üzerinde bulunarak daha hızlı büyüyecektir. Ayrıca oda içerisinde orkidenizin hep aynı yerde durmasına özen göstermelisiniz. Sık sık yer değiştirme durumunda orkidede yapraklarını dökme gibi olumsuz durumlar gözlenebilmektedir.
Orkide, trafiği olan odalarda yaşamayı seven, sosyal bir bitkidir. İnsanlarla iç içe olduğunda daha hızlı büyüdüğü görülen bitki, kendi halinde yalnız bırakılmaktan hoşlanmaz. Hoşlanmadığını da büyümesini durdurarak belli eder. bu nedenle bitkinizi oturma odanızda ya da sık geçtiğiniz bir koridorda bulundurmanız, onun daha hızlı büyümesini sağlayacaktır. Çok kullandığınız bir odada ya da vakit geçirdiğiniz bir mutfakta orkidenizi büyütmeniz, yeni yapraklar vermesini hızlandırır. Orkide çiçeği bakımında çok bilinmeyen bu nokta ile orkidenizi daha hızlı büyütebilirsiniz.
Orkide Sulamanın Püf Noktaları Nelerdir?
Orkide sulamada dikkat edilecek konular, orkidenizi ne zaman ve ne kadar suladığınızdır. Orkide, fazla suyu sevmez. Her ne kadar direnaj delikli bir saksının içine de koymuş olsanız, kökte kalan suyun fazla olması orkideyi çürütebilir. Bu nedenle hassas bir sulama dengesine sahip olan bitki, 4 ya da 7 günde bir sulanmalıdır. Ayrıca bitki kuraklık durumuna da hızlı tepki verir. Bu nedenle toprağının sürekli nemli olması gerekmektedir. Orkide sulama işlemi için mevsim durumu da göz önüne alınmalıdır. Yazın 4 günde bir yapılan sulama işlemi kışın 7 günde bire düşürülebilir. Sulama işlemini genel olarak sabahları yapmanız, orkidenizden alacağınız verimi arttıracaktır.
Sulama süresinde temel etken toprağın ve bitkinin köklerinin özellikleridir. Eğer bitki kökleri, bitki ile orantılı olarak büyük ve yayılmışsa, geniş alanda kısa zaman aralıklı sulamalara ihtiyaç duyarsınız. Eğer toprak dar ve kökler yayılmış değilse, daha uzun süre ara vererek sulama işlemini yapabilirsiniz. sulamayı doğru yaptığınızdan emin olmak için bitkinizi gözlemlemelisiniz. Orkideniz boynunu bükmeye başlamışsa, sulama zamanınız yaklaşıyor demektir. Ancak bu gözleme neden olacak kadar beklemeniz, orkidenizin bir zaman sonra size küsmesine neden olabilir. Bu nedenle sadece alışma döneminde orkidenizi tanımak için boynunu bükme süresini gözleyerek sulama zamanınızı ayarlayabilirsiniz.
Orkidem Boynunu Büktü!
Orkidenizin sulama zamanını kontrol etmeye çalışırken ya da sulamayı unutmanız gibi nedenlerle orkideniz boynunu bükebilir. Bu durumda orkidenizi canlandırmanız gerekir.Orkide bakımı evde nasıl yapılır, diye düşünenler için boynunu bükmüş orkidelere püf noktası burada devreye girer: Buz! Eğer orkideniz hızlı küsüyorsa, odanın özelliklerinden ya da yalnızlıktan boynunu bükmüşse, susuz kalmışsa buzu kullanabilirsiniz.
Buz, orkide toprağını uzun süreli nemlendirmeye yarar. Sağlayacağı su hem hijyenik hem de soğuk olacağından orkideniz canlanır. Ancak buzu toprağa gömmemelisiniz. Sadece toprağın üzerine birkaç parça buz bırakmanız yeterli olacaktır. bu yöntem sadece saf su ile değil, solüsyonlarla da yapılabilmektedir. Orkidelerin fazla nazlı oluşu, evde orkide bakanların sıklıkla bakım solüsyonlarına yönelmesine neden olmaktadır. orkide bakım solüsyonları, çiçekçilerde bulunabilir. Ancak bu solüsyonlar da direkt olarak bitkiye uygulanmaz. Onun yerine su ile karıştırılarak buz haline getirilir ve toprağın üzerine konur. Bu şekilde solüsyon içerisinde bulunan minerallerin toprağa yavaşça karışması sağlanır.
Orkide Budaması Yapmak
Orkide, iyi bakıldığında uzun yıllar yaşayabilen bir bitkidir. Yılda birden fazla kez açan bir ev bitkisi olan orkide, bu özelliği nedeniyle budanmaya ihtiyaç duyar. Ancak orkide nasıl budanır, diye düşünenlerin oldukça dikkatli olması gerekir. Çünkü orkide budaması sırasında bitkinin bir daha çiçek açmamasına, dahası ölmesine neden olunabilir. Orkidenin uzun vadede yaşayan bir çiçek olması, budanma gerekliliğini de beraberinde getirir. Orkidenin tüm çiçeklerinin dökülmüş olması, artık çiçek vermemesi, budanma zamanının geldiğini göstermektedir.
Orkidenizin çiçekleri döküldükten sonra sap sararmaya başlayacaktır. Sap sararıyorsa, budamanız gerekmektedir. Sapın rengi koyu bir sarıya dönmeye başladığında, genellikle gövdenin dayanması için saksı içine yerleştirilen çubuğu çıkarmalısınız. Ardından, orkidenin sap kısmında bulunan boğumlara dikkat edin, boğumları inceleyin. Kökten itibaren boğumları sayın. Alttan üçüncü boğum, budama boğumu olacaktır. budama boğumunun bir parmak üzerinden, budama makasıyla kesmeniz gerekmektedir.büyük ihtimalle orkidenizin sapı küçücük kalacak ve bu durum sizi korkutacaktır. Ancak doğru sulama ve gün ışığı ile orkideniz bu kısa alandan büyüyüp uzamaya devam edecek ve çiçek açacaktır.
Orkide Saksısı Nasıl Değiştirilir?
Orkidenizin saksısını değiştirmek, saksıdan orkidenin kökleri sarktığında yapmanız gereken bir işlemdir. Orkide siparişi verdiğinizde size gelecek saksı, orkidenin içine belirli bir zaman sonra sığamayacağı derecede küçük kalacaktır. Orkide, içine tam sığacağı saksıları sever. Bu nedenle orkide saksısının olması gerekenden geniş olması, orkidenin solmasına neden olacaktır. bu sebeple saksı değişimi, sadece orkide saksısına gerçekten sığamadığında yapılacak bir işlemdir.
Saksı değiştirme işlemi, köklerin çürümesi, yanlış toprak kullanımı, yanlış gübreleme gibi nedenlerle yapılabilir. Tüm bu nedenlerin saptanabilmesi için saksının şeffaf olması gerekmektedir. Saksı değişimi, çiçeklerin tamamen dökülmesinin ardından yapılmalıdır. Çiçekli orkidenin saksısını değiştirmek, orkidenin yeni saksıya uyum sağlamasını zorlaştırarak ölmesine neden olur.
Saksı değişimi yapılmadan birkaç gün önce, orkide olması gerekenden daha fazla sulanır. Bu su, orkide köklerinin suya uyum sağlamasına yardımcı olacağından saksı değişimi daha kolay olmaktadır. saksı değişimi öncesi yapılan sulama, aynı zamanda yeni saksıya uyumu kolaylaştırır. Köklerin var olan saksıdan daha hızlı çıkmasına yardımcı olur. Sulama yapılmadan saksı değiştirmek, orkide için saksı uyumu sorununa neden olacaktır.
Saksı değişimi yaparken orkidenizi ters bir şekilde tutarak çıkarın. Ardından kökleri eski topraktan olabildiğince arındırın. Yeni saksısında yeni orkide toprağı bulunacak bitkinin, eski toprağından kurtulması gerekecektir. Bunun yanında çürümüş ve kurumuş köklerin de kesilmesi gerekmektedir. sağlam köke zarar vermeyecek şekilde kuru kökleri kesin. Orkidenizi yeni saksının ortasına yerleştirin ve toprakla doldurun. Saksınıza orkide solüsyonu ekleyin ve bitkinizin saksıya uyum sağlamasını bekleyin. Eğer bitki sararma, kuruma, köklerde çürüme gibi belirtiler gösteriyorsa, saksıya uyum sağlayamamış demektir. Eğer böyle bir durum söz konusuysa buz yöntemini deneyin ve bitkinin daha fazla güneş almasını sağlayın.
Bitkinin yeri ile saksısını aynı anda değiştirmeyin. Bu, uyum sorunlarını arttıracaktır. Çiçeğin sabit olduğu konumdan hareket ettirilmesi gerekiyorsa, saksı değişimi başka bir zamana ertelenmelidir. Saksı değişiminden hemen sonra gübre verilmemesi gerekmektedir. Sadece bitkinin toprağına alışması süresinde sulanması ve güneş alması sağlanmalıdır. Bunun dışındaki takviyelere saksı ve toprak değişiminden en az 1 hafta sonra başlanmalıdır.
Orkide Toprağı Nasıl Hazırlanır?
Orkide çiçeği bakımı yapılırken, en önemli değişkenler arasında toprak yer almaktadır. orkide toprağı, hazır olarak satılan topraklardan farklı bileşenlere sahip olmalıdır. İçerisinde orkidenin ihtiyacı olan mineral bileşenlerini bulundurması, orkide toprağının özellikleri arasında yer alır. Sıradan bahçelerde kullanılan toprak, orkidelerde kullanılamaz. Orkide topraklarının içerisinde yer alması gereken maddeler, odun kömürü kırıntıları, sphagnum yosunu, perlit, pomza, eğrelti otu, ağaç kabuğudur. Bunların yanı sıra mor orkide toprağında fazladan Hindistan cevizi de bulunmaktadır. Ayrıca orkidenin daha hızlı çiçek açması için toprağına şişe mantarı ezmesi ve köpük de eklenmektedir. Toprak seçimi, bakılan orkidenin cinsine göre yapılmalıdır. Orkide çeşitleri, sahip olunan toprağı da etkileyecektir. Orkidenizi alırken özelliklerini de öğrenmeniz gerekmektedir. toprağa karıştırılacak minerallerin oranı, orkidenin türüne göre değişmektedir.
Orkide Nasıl Çoğaltılır?
Orkidenizin çoğalması için yapmanız gereken, keikinin ortaya çıkmasını beklemektir. Keiki, orkide çoğaltmanın en yaygın yoludur. Orkide, yaşamsal faaliyetleri kötüye gittiğinde kendisine yeni bir kök oluşturur. Bu, canlıların hayatta kalmak için ortaya koyduğu bir reflekstir. Orkidenin gelişimi kötüye gittiğinde bitki keiki ortaya çıkararak soyunun devamını sağlamayı hedefler. Toprağın üzerinden dışarı çıkan bu ek kök, temiz bir makasla kesildikten sonra başka bir saksıya dikilebilir.
Keiki ortaya çıkarmak için yapmanız gereken, orkidenizi strese sokmaktır. Ciddi yaşamsal tehlikeye neden olmadan düşük seviyeli stres, orkidenizin keiki çıkarması için yeterlidir. Bunun için bitkiyi geçici bir süreliğine karanlık bir alana yerleştirebilir ya da sulama periyotlarınızı uzatabilirsiniz. Bu şekilde yapacağınız işlemle keiki aldıktan sonra bakımı normal rutine çevirebilirsiniz. Keiki aldıktan sonra eğer orkidenizin bakımına devam eder, sulama şartlarını iyileştirirseniz, orkideniz hızlı bir şekilde kendini toparlar. Böylece siz de keiki almış olursunuz.
Orkidem Çiçek Açmıyor!
Orkidenize bakım konusunda çok özen gösterdiniz, uygun toprak ve saksı kullandınız ancak orkideniz çiçek açmadı! Orkide nasıl bakılır, diye uzun uzun araştırdınız ama çiçek açtıramadınız! Bu durumda iki seçeneğiniz bulunmaktadır. Seçeneklerden ilki budamanın yanlış yapılmasına bağlı çiçek açmama sorunudur. Budanmamış orkide çiçek vermez. İkincisi ise vazelinle çiçek açtırma yöntemidir. Bunun için budamanın ardından vazelinle çiçeğinize destek vermeniz gerekmektedir. işlem için orkidenizi ilk olarak uygun boğumdan budayın. Budarken kestiğiniz yeri düz bir şekilde kesmemeye özen gösterin. Çapraz şekilde kestiğiniz alandan aşağı doğru vazelin sürün. Gövde kısmının yeşil boğum kısımlarına vazelin sürerek masaj yapın. Vazelin orkideyi besleyerek daha hızlı çiçek açmasını sağlar. Bunun yanında bu yöntemde toprağınızın temiz olması da gerekmektedir. taze toprak konduktan sonra işlemin yapılması daha hızlı sonuç verir.