Tavla Nasıl Oynanır ? Tavla Dizilişi ve İpuçları

Dikkatinizi Çekebilir ► Kişiye Özel Tavla

Tavla, bizim en eski oyunlarımızdan birisidir ve bu oyun oldukça zekâ geliştiricidir. Çoklu düşünmeyi sağlamasının yanı sıra öngörü kabiliyetinizi de oldukça geliştirir. Eğer şimdiye kadar oynamadıysanız ve tavla nasıl oynanır bilmiyorsanız çekinmenize gerek yok çünkü makalemiz size bu konuda yardımcı olacaktır. Tavla dizimi konusunda size yardımcı olan makalemiz, tavla nasıl oynanır resimli anlatım ile de sizin bu oyunu rahat bir şekilde öğrenmenizi sağlayacak.

Öncelikle erkek tavlası dizilişi konusundan başlamalıyız. Her tavlada 30 pul, iki de zar bulunur. Bu pulların 15’i beyaz, 15’i de siyah renklerinden oluşmaktadır. Ayrıca tavla oyun tahtasında toplam 24 hane bulunur.

Erkek tavlası dizimi şu şekildedir. Herkes kendi rengini belirledikten sonra pulları ayırır. Tavlada gördüğünüz üzere sol ve sağ olarak iki bölüm vardır ve bu bölümlere pullarını dizmeye başlar. Her oyuncu önündeki tavlada toplam 12 tane hane görür. Bu haneler, attığınız zarlarda gelen rakamları ifade eder ki bunu zaten birazdan göreceksiniz. Tavla dizilimi iki şekilde de olabilir ancak biz size örnekteki şekli anlatacağız. Şekildekine göre, herkes kendi rengindeki pullardan üç tanesini solda gördüğü 3. hanenin üzerine koyar. Beş tanesini de sağdaki 1. hanenin üzerine dizer. Elinde kalan yedi pulun beş tanesini de karşı sırada bulunan hanelerin en solundaki ilk hanenin üzerine dizer. Elindeki son iki pulu da karşı sıradaki hanelerin en sağındaki son hanenin üzerine dizerek tavla dizimini bitirir.

Karşı oyuncu da aynı şekilde pullarını dizdikten sonra artık oyuna hazırlar demektir. Şimdi yapmanız gereken ikinci adım ise şudur; iki oyuncu da sırayla zarları atar ve en büyük atan ilk olarak oyuna başlar. Her oyuncunun önündeki sağ taraf onun kendi evidir.

Tavla Kuralları

İlk kural, her oyuncu kendi pullarını (bu dizilişe göre) önündeki hanelerin en sağında biriktirir ve daha sonra bu pulları toplar. Eğer pullarını ilk toplayan oyuncu siz olursanız oyunu siz kazandınız demektir. Her tavla oyunu 5 tur oynanır. Bu turların en az 3’ünü kazanan o oyunun galibi olur. Bazı tavla terimleri vardır. Bunlardan birisi de mars ve düzdür. Mars yapmanız için karşı taraf pullarını kendi evine koyamadan sizin tüm pullarınızı toplamış olanız gerekir. Her oyuncu kendi pullarını, saat yönünde ilerleterek, sağ üst köşeden sol alt köşeye kadar ilerletmek zorundadır. Tavla nasıl oynanır resimli olarak da anlatımda mevcuttur.

Büyük zar atan oyuncu oyuna başlar. Atılan zarın sayısına göre (mesela 3 ve 5 geldi), bu durumda ister bir pulu toplam 8 hane ilerletirsiniz ister bir pulu 5 hane diğerini 3 hane ilerletirsiniz. Kendi evinizdeki pulu 3 hane, hemen dışındaki pulu da 5 hane ilerletirseniz evinize üst üste iki pul koymuş ve kapı almış olursunuz. Yani aldığınız her kapı, karşı oyuncunun üzerine pul koyamaması demektir. Eğer tek bir pulunuz olursa karşı oyuncu kendi pulunu sizin pulunuzun üzerine koyarak sizin pulunuzu yiyebilir. Bu durumda ancak tekrar sıra size geldiğinde attığınız zar sayısına göre eğer boş bir hane varsa o pulunuzu tekrar oyuna koyabilirsiniz. Aksi takdirde bir pulunuz dahi oyun dışındaysa onu içeriye koyana kadar tekrar oyuna dâhil olamazsınız.

Bir pulu ilerletirken önemli olan nokta, ilerletilen hanede rakibin pullarından iki veya daha fazlasının bulunmaması gereklidir. Eğer tek bir pulu varsa o pulun üzerine gelinir ve o pul alınır. Rakip, o pulu oyuna koyana kadar oynama hakkını kaybeder. Sıra her kendine geçtiğinde zarını atar ve öncelikli olarak pulunu içeriye koymaya çalışır.

Eğer atılan zar 1-1, 2-2, 3-3, 4-4, 5-5 veya 6-6 olursa kişi o oyunu 4 katı olacak şekilde oynar. Yani mesela 6-6 gelirse, 4 kere 6 oynanır. Çift gelen zarlarda üstünlük o zarı atan kişiye geçebilir. Bu sebeple çift atmak önemlidir. Ne kadar yüksek rakamda çift gelirse, kazanma şansınız o kadar artar…

Tavla İpuçları

• • Açık vermeniz gerektiğinde kendi önünüzden değil rakibinizin önünde yani en uzakta olan 2 taşlardan açık verin.
  • 4-2, 6-4, 3-1, 5-3, ve benzeri şekilde ardışık zarlar geldiğinde kap alın. (kap alma aşağıda yer alan videoda gösterilmiştir)
  • Tavla oynarken rakibinizin taşını kırmadan önce kendi önünüzdeki taşlarda açık olup olmadığını kontrol edin, açık varsa kırmayın.
  • Tavlada ilk hamlelerinizi uzakta yer alan taşlardan yapın.
  • Uzakta yer alan 2 taşınızı nekadar kısa sürede kendi alanınıza doğru getirirseniz okadar avantajlı sayılırsınız.
  • Uzakta yer alan 2 tane Kendi taşlarınızı kendi alanınıza doğru getirirken rakibinizin 2 taşını kendi alanına götürmesine engel olun, yani 2 li bloklar oluşturun, kap alın.

Pul Toplama Kuralları

Bunun için öncelikle kendi pullarınızın tümünü kendi evinize toplamalısınız. Yani 15 adet pulunuzun hepsini kendi evinize biriktirmelisiniz. Attığınız zarın gösterdiği hanelerdeki pulları tek tek kendi evinize toplamaya başlamalısınız. Tercihen en uzak noktaları en yakına çekerek bu işlemi yapmalısınız. Daha sonra tüm pullarınız toplandığında ise pullarınızı toplamaya başlamalısınız. Mesela 5-2 attınız, 5. ve 2. hanelerdeki pullarınızı tek tek toplamaya başlamalısınız. Eğer o hanelerde pulunuz bulunmuyorsa da en yüksek hanedeki pulları yavaş yavaş alt hanelere kaydırmalısınız. Mesela 4-3 attınız ama o hanelerde pulunuz yok. Diyelim ki 6. ve 5. hanelerde pullarınız var. O zaman bu sırada pula toplayamayacağınıza göre 6. Ve 5. Hanelerdeki pullarınızı 4-3 oynayarak 2. Haneye toplamalısınız. Bunlar tavla taktikleri olarak geçer. Çünkü bu şekilde 6. ve 5. hanelerdeki pulları bitirirsiniz. Dolayısıyla orada pullarınız olmayınca en büyük hane sayısından başlayarak pullarınızı toplarsınız.

Bir de tavlada “vur kaç taktiği” vardır ki bazıları kural olarak bunun olmadığını söylerler ama aslında yasak değildir. Bu da şu şekilde oluyor. Örneğin 3-2 attınız. 3. hanede karşı tarafın bir tane pulu var ve 1. hanede de sizin bir pulunuz var. Önce 3. hanedeki karşı tarafın pulunu vurabilir sonra iki hane daha ileri giderek kendi birinci hanenizdeki pulunuzun üzerine kapı alabilirsiniz. İşte bu taktiğe vur kaç taktiği denir.

Şimdi gelelim tavla tarihi konusuna… Bakalım daha önce bu hikâyeyi hiç duymuş muydunuz?

Tavla Tarihi

Her oyunun bir tarihi olduğu gibi tavlanın da bir geçmişi var. Tavla kökeni oldukça gerilere dayanıyor. Tavlanın tarihçesini hep birlikte okumak ister misiniz? Bakalım tavla oyunu tarihin içinden nasıl hikâyelerle günümüze kadar gelmiş…

Tavla aslında bir felsefedir ve doğru zamanda doğru hamle ile başarıya gideceğinizi anlatır. Yani aslında tavla hayatın tam içinden geçen bir oyundur. Aslında tavlanın hikâyesi satranç oyununun hikâyesi ile ortak paydaya sahiptir. Rivayete göre hikâye şu şekildedir:

Çok eski zamanlarda bir gün dönemin Hint İmparatoru yine dönemin Pers İmparatoruna bir oyun gönderir. Bu oyunun adı satrançtır ve oyunu hediye olarak gönderen Hint İmparatoru, oyunla ilgili bir açıklama yapmazken sadece şöyle bir mesaj yazar:

“kim daha çok düşünüyor, kim daha iyi biliyor, kim daha ileriyi görüyor ise o kazanır. İşte hayat budur…”

Pers İmparatoru bu mesajdan çok da bir şey anlamayınca dönemin en alim veziri olan Büzür Merih’i çağırır ve mesajı ona gösterir. Büzür Merih’ten oyunu çözmesini ister ama isteği bununla da kalmaz. Çünkü buna karşılık onların da Hint İmparatoruna bir oyun göndermeleri gerekir.

Vezir, haftalar süren çalışmaları neticesinde gönderilen satrançtaki her taşın hareketlerini ve oyunun stratejisini çözer. Şimdi sıra gelmiştir kendilerinin göndereceği oyuna. Zekası ile ünlü olan Büzür Merih, 10 gün içinde başka bir oyun tasarlar imparatora sunar. Pers İmparatorunun onayından geçen bu oyunun adı tavladır. Tavla, Hint İmparatoruna hediye olarak gönderilirken yanında şu mesaj da iletilir:

“Evet, kim daha çok düşünüyor, Kim daha iyi biliyor, Kim daha ileriyi görüyor ise O kazanır. Ama biraz da şanstır. İşte hayat budur…”

Böylelikle Pers imparatorluğu ile Hint imparatorluğu arasındaki soğuk savaş, bu şekilde farklı bir boyut kazanır.

Pers imparatorunun baş veziri Büzür Merih’ in 1400 yıl önce tasarladığı tavla oyunu, bugün dünyanın en popüler oyunlarından birisi olarak tarihe geçmiştir. Vezir bu oyunu tasarlarken zaman kavramından yola çıkmıştır. Ancak oyunun içine biraz da şansı katarak ne kadar hayatın içinde bir oyun tasarladığını da göstermek istemiştir.

Zaman kavramı tavlaya hâkim olduğu için tavladaki anlamlar da biraz şaşırtıcı ve detaycıdır. Mesela tavlanın içinde karşılıklı 6 şar tane hane vardır ve bu hanelerden her birisi bir ayı temsil eder. Yani her oyuncunun toplamda 12 ayı vardır. Tavlada bulunan 15 açık renk ve 15 koyu renk pul ise ayın 15 gece ve 15 gündüzünü temsil eder. Karşılıklı 12 hane de, toplamda 24 tane olduğu için, günün 24 saatini temsil eder. Tek bir tavla ile oynanması da tek bir seneyi temsil eder. Tavla anlamı gördüğünüz gibi oldukça derin ve detaycıdır.

Tavla anlamlarını, terimlerini, hikâyesini ve sözlerini öğrendikten sonra şimdi geldi bununla alakalı hediyelerimize bir göz atmaya. Eğer tavla dikkatinizi çektiyse, eskiden olduğu gibi tavla meydanı kurarak orada tavla turnuvaları yapabilir ya da bu turnuvalara katılabilirsiniz. Eğer siz bir tavlaya sahip değilseniz de hobi ve oyun hediyeleri bölümünden uygun hediyeyi seçerek kendinize güzel bir tavla hediyesi alabilirsiniz.

Genelde tavla hediyeleri erkeğe alınan hediyelerdir. Erkeğe hediye seçerken tavla hediyesini ilk seçenekler arasında değerlendirebilirsiniz. Mesela babalar tavla oynamaya bayılırlar. Eşleri ile ya da arkadaşları ile bir köpüklü kahve işliğinde oynadıkları tavlanın tadı ise hep damaklarındadır. Babaya hediye olarak düşünebileceğiniz tavlalar ile babanızı hem şaşırtıp hem de sevindirebilirsiniz.