Teraryum Yapım Rehberi - Aşama Aşama Evde Teraryum Yapımı

Ev dekorasyonunda yenilikleri sevenlerin son gözdesi olan teraryum bitkileri, farklı modelleri ile gönülleri fethediyor. Çiçek severlerin anında öğrendiği bu teraryum bitkileri nasıl yapılır, nerelerde kullanılır, bakımı nasıldır gibi aklınıza takılabilecek her türlü soruya yanıt bulabileceğiniz yazımıza ilk olarak teraryum nedir sorusu ile başlayalım.

Basit olarak akvaryum içerisinde yaşayan bitkiler grubu ya da minyatür bir bahçe olarak yapılabilecek tanımlama teraryum nedir sorusunun yanıtını oluşturuyor. Ancak nereden çıktı bu akım diye kökene inecek olursak aslında 1830’lara kadar uzanan bir geçmişi var. Botanik aşığı Dr. Nathaniel Ward Londra’da yaşayan ve çiçek yetiştirmekten hoşlanan biriydi ancak Londra’nın kapalı, boğucu havasında çiçek yetiştirmek ne mümkün. Bir gün tesadüfen kavanoz içinde kalan bitkinin daha sağlıklı büyüdüğünü gören Nathaniel işte bu teraryum evi için ilk adımı atmış oldu. Hazır halde satışa sunulan onlarca teraryum modelleri ile evinize bambaşka bir hava katabilirsiniz. Ancak ben kendim teraryum evi yapabilirim diyorsanız; aşama aşama teraryum nasıl yapılır anlatalım.

Teraryum Bitkilerine Karar Verme

Teraryum çiçek için ilk yapmanız gereken hangi bitkileri kullanabildiğinizi öğrenmek. Teraryum fanusu içerisinde ve nemli bir ortamda birden fazla bitki yer alacağı için hangi bitki diğeriyle aynı ortamda yaşayabiliyor bunu bilmeniz çok önemli. Kapalı ve nemli ortamlarda yaşayamayan bitkileri kullanırsanız; teraryum çiçek deneyiminiz kötü sonlanabilir. Kaktüsler, eğrelti otları, arapsaçı, Japon şemsiyesi, etobur bitkilerin bir kısmı ve yosunlar gibi uzayıp giden bir listeye sahip bitkilerden beğendiklerinizin seçimini yapabilirsiniz. Şimdi teraryum yapımı içim kullanılabilecek bitkilerin sahip olması gereken ortak özelikleri listeleyecek olursak;

Teraryum fanusu içinde fazla büyümeyen bitki türleri olmasına özen gösterin. Zaman içerisinde büyüyüp fanustan dışarı taşacak bitkiler hem oluşturduğunuz teraryum süsleri hem de görüntüyü bozabilir.
Gölgede yaşayabilen bitkiler olduğundan emin olun. Teraryum yapımı için tercih edilen bitkiler ne çok güneş ne de çok karanlık ortamda yaşayamaz.
Özellikle ilk defa yapacaksanız ve teraryum nasıl yapılır konusuna hâkim değilseniz; bitkilerin ucuz fiyatlı ve kolay bakılabilir olmasına dikkat edin. Keza piyasaya sunulan teraryum fiyatları nedeniyle malzemelerinin yüksek bir meblağ olabileceğini tahmin edebilirsiniz. Riske atmamak için ister daha küçük bir teraryum seti kullanın isterseniz de en uygun fiyatlı malzemeleri seçerek deneyim kazanın.
Son olarak da seçtiğiniz bitki ya da bitkilerin neme karşı yüksek dayanıklılığı olduğundan emin olmalısınız. Teraryum süsleri ile donatılan fanus içerisinde normal koşullardan daha çok nem olacağı için seçtiğiniz bitki neme dayanıklı değilse kısa sürede çürüyebilir. Bu bitkileri yağmur ormanları gibi sık sık yağış alarak hep nemli kapan alanlarda yetişen bitki topluluklarından seçmeniz daha avantajlı olabilir.

Teraryum Yapımı için Fanus seçimi

Teraryum malzemeleri arasında oldukça önemli olduğu halde hep önemsiz gibi düşünülen fanuslar, yetiştireceğiniz minyatür teraryum modelleri için fazlasıyla önemli. Kendi zevk ve bütçenize göre seçmeniz gereken bu fanuslar teraryum bakımı için ilk adımı oluşturuyor. Herhangi bir şeffaf akvaryumu kullanabileceğiniz gibi özel olarak teraryum seti içerisinde satılan fanusları da tercih edebilirsiniz. Teraryum objeleri arasında sık kullanılan kavanozlar hakkında detaylı bilgi vermek gerekirse;

Cloches; şekil olarak çana benzeyen bu teraryum objeleri yüksek nem kapasitesi sağladığı için tercih edilir. Teraryum malzemeleri satan yerlerden kolaylıkla bulabileceğiniz bu fanuslar için evinizde bulunan cam pasta sunum kapları veya cam kavanozlar gibi kolay bulunan seçenekleri de değerlendirebilirsiniz.
Lantern cloches; fener şeklinde tasarlanan bu fanuslar yine en çok tercih edilen teraryum malzemelerinden biri. Şekil olarak hoş görünmesi ve büyüklüğünün değişmesi nedeniyle farklı odalarda da kullanıma uygun.
Apothecary jars; eczacı kavanozu denilen ve kolaylıkla her yerde bulabileceğiniz bu fanuslar herkesin evinde bulunan, farklı büyüklükleri olan bir nevi şekerlik veya baharatlık tasarımındaki teraryum malzemelerinden biri.
Wardian cases; bir nevi küçük sera diyebileceğimiz bu fanuslar farklı tasarımları ile en sık tercih edilen malzemeler arasında gösterilebilir. Genellikle teraryum kaktüs gibi diğer bitkilere göre daha büyük olan minyatür bahçe hazırlamasında kullanılır. Ayrıca kapalı olup aynı zamanda hava da alabilen fanuslar arasında yer alıyor.
Aquariums; süs balıkları için tercih ettiğimiz yuvarlak, dikdörtgen veya oldukça büyük olan akvaryumlar da teraryum için kullanılabilir. Önceden belirlediğiniz teraryum alanı için dilediğiniz büyüklük ve şekilde ister satın alarak isterseniz de evinizde bulunan eski akvaryumları kullanarak yapabilirsiniz.
Vases, tureens, or compotes; yine büyüklüğü size bağlı olan reçel kavanozları, değişik tasarımı olan yemek sunumlukları ve vazolar gibi cam ürünleri de teraryum için kullanabilirsiniz. Hangi malzemeyi teraryum kabı için kullanırsanız kullanın aklınızda bulunması gereken en önemli 2 şeyden birisi; içi görünen bir kap olması, ikincisi de teraryum bakımı için çok kolay olması. Eğer zorlanacağınız bir kap seçerseniz teraryum nasıl sulanır sorunuyla karşılaşabilirsiniz.

Teraryumum Evinin Nerede Olacağına Karar Verme

evde basit teraryum yapimi

Teraryum minyatür bahçenizin uzun süre, bozulmadan kalmasını istiyorsanız bakımı kadar muhafaza ettiğiniz nokta da önem arz ediyor. Oldukça kolay bakımı olan bu minyatür bahçeleri daha verimli hale getirmek için dikkat etmeniz gereken 3 önemli detayı açıklayarak anlatırsak;

Güneş; her bitkinin ve canlının ihtiyaç duyduğu ışık teraryumlar için dikkat edilecek ilk noktalardan biri. Cam fanus içerisinde büyümeye çalışan bir bitkiye dik açılar ile güneş gelirse bitkinin uzun ömürlü olması çok da mümkün değil. Hiç güneş almayan, karanlık bir nokta ise bitkinin ölmesine sebep olacağından dolayı, güneş ışığını dolaylı bir şekilde alabileceği alanları tercih etmelisiniz. Gölgede bulunan ama yeterli bir anda güneş ışığı alan teraryum bitkilerinin sağlıklı olacağını unutmayın. Eğer hiç güneş almayan bir ortamı teraryum alanı olarak seçiyorsanız; bitkiler için satılan floresan ışığı gibi farklı güç kaynaklarını da kullanabilirsiniz elbette ki. Ancak bitkilerin doğal yollardan ışık alması her zaman daha iyi sonuç verir, unutmayınız.
Sıcaklık; fanus içerisinde büyümeye çalışan bitkilere yüksek sıcaklık verildiğinde yaşaması mümkün değil. Zaten nemli bir ortamda büyümesi gereken bitki fazla sıcaklık ile kurumaya başlayabilir. Aynı durum düşük sıcaklıklarda da etkili. Hiç ışık görmeyen, düşük sıcaklığı olan bir ortamda içindeki nem oranından dolayı kolayca çürümeye yüz tutan teraryum bitkileriniz için en ideal sıcaklık; ılık ortamlar olarak belirlenmeli.
Doğru yüzey; hazırlandığı andan itibaren fazlaca hareket ettirilmemesi gereken teraryum için kesinlikle çocukların sık kullandığı alanlar tercih edilmemeli. Herhangi bir çarpma, vurma gibi etkenler nedeniyle zarar görebileceği gibi hareket halindeki mobilyaların üstünde de bulunmamasına dikkat edilmeli.

Kullanılacak Malzemelerin Temini

Bir teraryum için seçeceğiniz malzemeleri mümkün mertebe uygun fiyatlı olanlardan alarak tamamlamalısınız. Hatta denk getirirseniz set halinde satılan teraryum fiyatları için küçük bir araştırma da yapabilirsiniz. Tek tek bütün malzemeleri temin etmek pahalıya denk gelirse bu şekilde birlikte satın alarak uyguna mal edebilirsiniz. Kullanacağınız malzeme listesine gelirsek;

Teraryum kabı; birbirinden farklı şekilleri ve ebatları bulunan teraryum fanusları hazır alınabileceği gibi evinizde kullanmadığınız cam fanus ürünlerinden de tercih edilebilir. herhangi bir edat, şekil zorunluluğu bulunmayan teraryum kabı için tek dikkat etmeniz gereken şey; kolay sulama imkanı sağlayan bir kap seçmeniz.
Torf toprak; normal topraktan daha ince ve verimli olan torflar, nemli ve fazlaca yağış alan bölgelerde oluşan, hafif çamurumsu topraklar olarak tanımlanabilir. Diğer topraklardan daha çok verimli olduğu ve hoş göründüğü için bu toprak çeşidini kullanmalısınız. Bazı bölgelerde çömlekçilik toprağı da denilen torfu bahçe malzemeleri satan yerlerden temin edebilirsiniz.
Çakıl taşları; büyüklükleri ve renkleri tamamen tercihinize kalmış olan çakıl taşları, kum ve bitkilerin harmanlanmasında büyük önem taşıyor. Hemen hemen her yerden kolaylıkla ve küçük bir bütçeyle alabileceğiniz bu taşları, fanusunuzun büyüklüğüne göre zeminini dolduracak kadar almanız yeterli.
Aktif odun kömürü; neden bir bitkinin ekiminde kömüre ihtiyaç duyuluyor diye düşünebilirsiniz ancak sanıldığından daha fazla önemi olan bu kömür sayesinde nemden dolayı oluşacak küfü ve çürümeleri engelleyebiliyorsunuz. Bu sebeple hayati önem taşıyan kömürü kesinlikle atlamadan teraryumunuzu yapmalısınız.
Teraryum bitkileri; sulak ortamlarda nemle büyüyen bitkilerden seçmeniz gerektiğini daha önce de belirttiğimiz bitkilerin boyutlarını fanusunuza göre ayarlayabilirsiniz. Çok büyüyen bitkileri tercih etmeyin. Genellikle bodur olan ve nemi seven bitkileri tercih ederken yan yana yaşayabilir bitkiler olmasına özen gösterin. Örneğin teraryum kaktüs ve oldukça şık görünümlü echeveria çiçeği yan yana büyüyemez. Biri su severken diğeri neredeyse sudan ve nemden haz etmeyen iki bitki grubunu yan yana getirmeyin. Aksi takdirde yan yana büyüyemeyenler çürümeye başlayabilir. Bu konuda bitki konusunda uzman olan kişilerden yardım alabileceğiniz gibi internet üzerinden de botanik araştırması yapabilirsiniz.
Yaprak yosun; teraryum zemininde kullanmanız gereken yaprak yosun, süsleme için şık durduğu kadar nem içinde gerekli malzemelerden biri. Adeta sünger gibi suyu çekerek muhafaza eden yaprak yosunlar bitkilerin canlı kalması için önemli.
Eldiven, karıştırma küreği ve örtü; özellikle toprak ve bitkilerin yerleştirilmesi anında mutlaka eldiven kullanmalısınız. Herhangi bir bakterinin üremesini engellemek için toprağı çıplak elle ellemeyin. Bir kürek yardımıyla, ellerinizde eldiven ve malzemelerin altında bir örtü ile teraryum bitkisini hazırlarsanız etrafın pislenmesini de önlemiş olursunuz. Eğer mümkün ise balkon veya banyo gibi kolay temizlenebilir alanları da kullanmanızı öneriyoruz.
Süs dekorlar; teraryum yapmanın en zevkli kısmı onu hayal gücünüze gör renklendirmekten geçiyor. İçerisine koyduğunuz bitkiye göre veya tamamen sizin zevkinize kalan süsleme kısmında boncuklar, küçük heykeller, maket süsler, minik oyuncaklar gibi aklınıza gelebilecek her şeyi süsleme için kullanabilirsiniz.

Teraryum Dikimi ve Süsleme

teraryum nasıl yapılır

Yapımı oldukça kolay olan teraryum hakkında bilmeniz gereken önemli detayları ve malzemeleri açıkladıktan sonra dikim işlemi nasıl yapılacak sorusuna gelirsek; ilk işiniz fanusu bir güzel köpükleyip yıkamak olmalı. Kirli veya daha önce kullanılmış fanuslarda bakteri üremesi olabildiği için, ekime başlamadan bir güzel yıkayıp kurulayın. Şimdi aşama aşama nasıl dikim yapılıyor listeleyelim.

Teraryum Yapımı Aşamaları

Aşama 1: Temizlenen fanusun zeminine hazırladığınız çakıl taşlarını sıralayın. Tüm zemini kaplayan bu çakıl taşlarının üzerine aktif odun kömürünü yerleştirin.

Aşama 2: Teraryum yapmaya başlamadan 30 dakika önce bir kapta ıslatılan yaprak yosunu kömürün üzerine dikkatli ve düzenli bir şekilde yerleştirin. Kömür, çakıl taşı ve toprak arasındaki bağı bu nemli yosun sayesinde sağlayacaksınız.

Aşama 3: Torf toprağın yerleştirilmesi aşamasına geldik. Burada kullanacağınız toprak hem fanusun hem de içinde köklenecek bitkilere yetecek kadar olmalı ne fazla ne az. Toprağın diğerlerinden ayrı olduğunu başta belirtmiştik. Bu nedenle sıkıştırarak yosun üzerine eklenen toprakta sadece bitkileri dikeceğiniz alanlara delik açmanız yeterli. Diğer kısımlar sıkıştırılmış bir halde kalmalı.

Aşama 4: Bitki ekme kısmına hazırız artık. Burada dikkat edeceğiniz şey; hazır aldığınız bitkilerin kök kısımlarında yer alan toprağı hafifçe vurarak temizlemek. Zeminde yer alan torf toprağında açtığınız deliklere yavaşça ve dikkat ederek bitkiyi yerleştirin. Bitkinin dibine biraz daha toprak ekleyerek hafifçe aşağı doğru bastırın. Tüm bitkileri bu şekilde dikerek bitki ekimini tamamlayın.

Aşama 5: Süsleme kısmına hazırsınız artık. İster daha önce kafanızda tasarladığınız bir dekoru isterseniz de o an gelişi güzel süslemeler ile minyatür bahçenizi tamamlayabilirsiniz. Süsleme konusundaki yaratıcılığınıza güvenmiyorsanız internet üzerinden teraryum süslemelerini araştırıp fikir edinebilirsiniz. Birbirinden şık süslemeler ile oldukça farklı bir havaya sokabileceğiniz minyatür bahçeniz artık son aşamaya hazır.

Aşama 6: Süslemesi biten teraryumunuzu artık yerine kaldırma vakti. Daha önceden belirlediğiniz gölge ama hafif ışık alan, hareket etmeyen bir bölgeye alın. Güzelce yerleştirdiğiniz teraryum fanusuna halk dilinde “can suyu” denilen suyu verme kısmındayız. Bitkiye hayat veren bu önemli su için teraryum nasıl sulanır diye düşünebilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken ilk şey suyun miktarının çok olmaması. İçeride bulunan yosun ve torf toprağı sayesinde nemli kalabilecek ortam için çok su kullanırsanız kısa sürede bitkileriniz nemden çürüyebilir.

Teraryum Bakımı

Tüm aşamalarını zevkle yapacağınıza emin olduğumuz teraryumunuz artık sunuma hazır. Evinizin her odasına bambaşka bir hava getirecek olan bu minyatür bahçeler ile ev dekorasyonunuzu bir adım öteye taşıyabilirsiniz. Hatta her odanın şekline göre farklı edatlarda hazırlanan teraryum bahçeleri yapabilirsiniz. Zaten ilk deneyiminizden sonra bir kez daha yapmak için can atacağınız teraryum bitkinizin son aşaması bakımdan oluşuyor. Yapımı oldukça kolay olan bitkinin bakımı da bir o kadar kolay. Burada dikkat edilecek detay teraryum bahçeniz için seçtiğiniz fanus. Bazı teraryum fanusları tamamen kapalı olduğu için sulama gerektirmiyor ancak diğerleri yarı açık oluyor. Yarı açık olan teraryum fanuslarında sulama yapmak şart. Eğer bitki seçiminde kaktüs kullandıysanız sadece ayda bir defa sulamanız yeterli olacak. Diğer bitki türleri içinse haftada bir sulama yapılması yeterli. İçeride suyu ve nemi muhafaza eden yosun ile torf olduğu için aşırı sulamalarda veya haftada birden fazla yapılan sulamalarda bitkilerinizin çürüyebileceğini aklınızdan çıkarmayın.

Zaman içerisinde bitkilerinizde sararma, çürüme veya küf gibi durumlar oluşursa; o bölümlerin temizlenmesi gerektiğini bilmelisiniz. Normal saklı çiçekleri gibi bu hasarlı bölümleri keserek temizlemeniz gerekiyor. Kesilmeyen hasarlı bölümler bitkilerin diğer sağla kısımlarının da çürümesine neden olabilir. Bu temizleme aşaması için net bir süre veya zaman dilimi vermek oldukça zor. Gözlemleme yaparak fark edebileceğiniz kısımları temizledikten sonra bitkinizin yeniden sağlıklı görünümüne kavuşacağından emin olabilirsiniz.

Son olarak da teraryumun fanusu ile ilgili bir detaydan bahsedelim. Eğer açık teraryum kullanıyorsanız havalandırma sorunu yaşamayacaksınız ancak kapalı olan fanusları tercih ettiyseniz zaman zaman bitkilerin hava ile temas etmesine izin vermeniz gerekiyor. Burada yine fanusun tasarımı oldukça önemli. Bazı kapalı fanusların bir bölümünde kapaklı hava delikleri bulunuyor. Eğer sizin teraryum fanusunuzda böyle bir kapak varsa ayda bir de olsa mutlaka o kapağı açarak havalandırma işlemini tamamlayın. Bu tarz bir havalandırma kapağı bulunmuyorsa fanusun alt bölümünün bir köşesine taş, tahta veya farklı bir kap koyarak çapraz hale getirin. Sürekli kapalı ve nemli kalan ortamdaki bitkiler kolay sararır ve çürümeler hızlanır. Bu havalandırma işlemi sayesinde temiz havanın bitki üzerindeki iyileştirici etkisinden yararlanabilirsiniz.